افراد زیادی از قشر جوان مخصوصا در ردهی 20 تا 25 سال، دست به راهانداختن شرکت میزنند اما به خاطر نداشتن تجربه، عدم شناخت کامل از بازار، نداشتن تیم مناسب و … به هر دلیلی، حتی با وجود سرمایه اولیه، با شکست مواجه شده و حتی نابود میشوند. در این مطلب نکاتی که از طریق تجربه حاصل شده و عموما بین مؤسسان جوان رایج است را ذکر میکنیم.
قبل از شروع باید به نرخ 90 درصدی شکست استارتآپهای نوپا اشاره کنیم که عدد قابل توجهی است. هدف از گفتن این مسئله، نه ترساندن شما، که یادآوری سختی و لزوم پشتکار همراه با بصیرت و هوشمندی برای ساخت کسبوکاری موفق است. دلیل شکست بسیاری از استارتآپها نبود هوشمندی در کار است و نه عدم تلاش کافی.
اولین قدم تجارت هوشمندانه، داشتن طرح کسبوکار است. ادامه دادن بدون طرح کسبوکار، مثل سفر بدون نقشه است. پس اولین گام شما این است:
1.یک طرح کسبوکار مفصل آماده کنید(business plan)
داشتن طرح کسبوکار بیشتر از پیش بینی آینده، به معنای داشتن نظم ذهنی کافی برای فهمیدن مراحل مختلف مسیر کاری پیش رو طی چند سال آتی است.
داشتن ایدهی خوب لزوما به معنای فروش رفتن محصول شما نیست. تشخیص جذاب بودن محصول برای مردم و تعداد فروش لازم برای رسیدن به نقطهی سر به سری و …. همهی اینها نیازمند داشتن طرح کسبوکار است.
طرح کسبوکار نه فقط یک سری مستندات برای ارائه به سازمانهای مختلف جهت گرفتن وام بلکه راهی برای تفکر در ایدهی خود و تنظیم اهداف است.
طرح شما باید حداقل شامل عناصر زیر باشد:
- خلاصه امور اجرایی
- توصیف اجمالی کسبوکار
- تحقیقات بازاری
- توصیفی از خدمات و محصولات
- ساختار مدیریت
- راهبردهای بازاریابی و فروش
- امور مالی
شاید فکر کنید ایدهی خود را به خوبی میشناسید اما نوشتن اینها شما را مجبور به تفکر عمیقتر راجع به آن میکند. استفاده از نرم افزار Excel مؤسسان را دچار توهم و رؤیاپردازی کرده و کسبوکارهای کم ارزش را جلا میدهد. برای جلوگیری از این اتفاق باید از اعداد واقعگرایانه استفاده کنید که مستلزم داشتن یک طرح کسبوکار دقیق و مفصل است.
تعداد زیادی از کارآفرینان ابتدا کسبوکار خود را باز کرده و سپس به نحوهی بازاریابی و فروش محصول خود فکر میکنند. این کار حیات کسبوکار را به خطر انداخته، فروش را راکد و سوددهی را به شدت کاهش میدهد. طرح کسبوکار شما باید دارای قسمتی مختص تحقیقات بازاری باشد.

به اولین دلیل دقت کنید: “موفقیتآمیز نبودن مدل کسبوکار “.
قبل از رویاپردازی راجع به ایده خود و اینکه مانند محصولات شرکتهای بزرگ مثل Google، محصول شما هم تمام جهان را تحت تأثیر قرار خواهد داد، کمی تأمل و البته در بازار هم تحقیق کنید! تحقیقات بازاری شما باید شامل اطلاعات دقیق دربارهی محدودهی در دسترس محصول یا خدمات شما در بازار و همچنین تحلیلهای رقابتی و تخمینی از حاشیهی سود باشد.
2.برای استارتآپ خود بودجه پیدا کنید
“بدون پول خبری از کسبوکار هم نیست“؛ این جمله شاید کاملا درست نباشد و بتوان با سرمایهی خیلی کم کاری را شروع کرد اما بهترین حالت، تهیهی بودجه و محاسبه واقعبینانه تمام هزینههای دو سال آینده خود است.
حال، این محاسبات را به چالش بکشید. اگر فقط 60% از درآمد محاسبه شده دو سال آتی را بدست آوردید، آیا کسبوکار شما قادر به ادامه راه خواهد بود؟
82% کسبوکارها به دلیل ضعف مدیریت مالی با شکست مواجه میشوند. این موضوع اهمیت واقعبینی نسبت به محاسبات مربوط به آینده و مصارف بودجه را دو چندان میکند. با داشتن طرح کسبوکار و اطلاع دقیق از مخارج دو سال آینده خود، قادر به تعیین میزان و نحوهی افزایش بودجه در آینده خواهید بود.
بعضی از طرق افزایش بودجه عبارتند از:
- دوستان و آشنایان
- خانواده
- فرشتگان سرمایهگذار (Angel Investors)
- سرمایهگذاران خطرپذیر (VC)
- وامهای بانکی مخصوص کسبوکارهای کوچک
- سرمایه گذاری درآمدهای شرکت که از طرق دیگری به دست آمدهاند
برای تأمین بودجه از طریق منابع خارجی مثل بانک، فرشتگان و سرمایهگذاران خطر پذیر، لازم است طرح کسبوکار شما کامل و جامع باشد.
بعد از تأمین بودجه نوبت گام سوم است:
3.تیم خود را تشکیل دهید
انجام تمام کارها توسط یک نفر تقریبا غیرممکن است. شما به افرادی برای بازاریابی، برندسازی، ساخت و مدیریت سایت، تولید محتوا، حسابداری، مدیریت مسائل حقوقی، املاک، بیمه و …. احتیاج دارید. برای جذب افراد توانمند میتوانید از سایتها و کانالهای مختلف اقدام به انتشار آگهی کرده و حتی با توجه به تفاوت نرخ دستمزد در مناطق و شهرهای مختلف، برای کاهش هزینهها از نیروهای دورکار استفاده کنید.
4.بازاریابی، برندسازی و طراحی وب
از ملزومات راهاندازی کسبوکار، اطلاع از فنون و نحوهی بازاریابی است. لیستی از مواردی که ذیل بازاریابی قرار میگیرند عبارتند از:
- صفحات فرود(landing pages)
- تبلیغات رسانههای اجتماعی
- تبلیغات Google (PPC: Pay-Per-Click)
- بهینه سازی موتور جستجو (SEO)
- بازاریابی با محتوا، وبلاگ/ سایت
- بازاریابی با گوشی همراه
- بازاریابی از طریق نامه الکترونیکی
5.هیچ وقت رئیس خود را فراموش نکنید
شاید شما مدیر عامل شرکت باشید اما شما هم رئیس دارید، مشتریها!
خدمات مشتری یکی از کلیدهای موفقیت در این راه است. اگر به مشتریهای خود رسیدگی نکنید، شخص دیگری این کار را خواهد کرد. مخصوصا که طبق آمار، 40% از درآمد شرکت ها از طریق مشتریان تکراری بوده و 89% شرکت ها، تجربهی خرید مشتری را به عنوان عنصر کلیدی در تقویت وفاداری آنها میدانند. اگر:
- همواره به دنبال مشتریهای جدید بوده و
- کسبوکار شما دارای منبعی برای درآمدزایی بازگشتی نباشد
قطعا مسیر سختی برای ادامهی کار خواهید داشت. پس قدر مشتریها را دانسته و کسبوکار خود را در راستای کسب بیشترین درآمد به صورت بازگشتی تنظیم کنید.
این 5 گام برای انتقال ایدهی شما از کاغذ به دنیای واقعی، چارچوب مناسبی در ذهن شما ایجاد خواهد کرد. به یاد داشته برای موفقیت در کسب و کار داشتن اطلاعات کافی شرط موفقیت است.